Şehzade Mustafa hayatı

Aşk'a İnanmışt'ı

Genel Yönetici
Staff member
Katılım
28 Mart 2008
Mesajlar
23.243
Tepki puanı
2.147
Puanları
163
Yaş
40
Bulunduğu Yer
ŞANLIURFA
Tuttuğu Takım
GALATASARAY
Şehzade Mustafa kimdir, Şehzade Mustafa biyografi

061020121950540790184_2.jpg



Şehzade Mustafa (1515, Manisa - 6 Ekim 1553, Konya), Sultan Süleyman'ın Mahidevran Sultan'dan olma oğludur. 32 yıl veliahd şehzadelik yapmış Osmanlı şehzadesidir.
Saruhan, Amasya, Konya sancak beyliklerinde bulunmuştur. Babasının tahtına göz dikmekle suçlanmış; Nahcıvan seferi'ne giden Osmanlı ordusunun Konya’da konakladığı sırada, padişahın otağında boğdurulmuştur. Katli, devlete isyan suçundan dolayıdır; ancak deliller ve şahitler konusunda tartışma bulunmaktadır. Hürrem Sultan'ın tahta kendi oğullarından birini geçirmek için Şehzade Mustafa'ya tuzak kurduğu ve ölümünü hazırladığı iddia edilmektedir.

Yaşamı

1515 yılında babası Kanuni Sultan Süleyman’ın şehzadeliği sırasında Manisa’da dünyaya geldi. Dedesi Yavuz Sultan Selim’in 1520’de hayatını kaybetmesi üzerine Osmanlı tahtına oturmak üzere İstanbul’a giden babasının yanında İstanbul’a gitti.
Hürrem Sultan’ın babasının sarayına girmesinden sonra annesi Mahidevran Sultan ile Kanuni’ye dört şehzade daha doğuran Hürrem Sultan arasında, Kanuni’den sonra kendi oğullarının tahta çıkmasını sağlamak için büyük bir mücadele yaşandı. Şehzade Mustafa, 1533 -1541 arasında Saruhan Sancak Beyi olarak görev yaptı. Saruhan (Manisa), padişah adayının görev yaptığı yer kabul edilirdi, dolayısıyla Şehzade Mustafa dönemin veliaht şehzadesiydi. 1541’de Amasya Sancak beyliğine atandı; Saruhan Sancak Beyliğine ise kardeşi Şehzade Mehmet getirildi. Halk ve askerler bu duruma tepki gösterdi, bunun üzerine I.Süleyman doğu topraklarının güvenirliği için şehzadenin Amasya'ya gönderildiğini ve Şehzade Mustafa'nın veliahtlığının sürdüğünü açıkladı Ardından, Mehmet’in beklenmedik şekilde 1543’te ölümünden sonra Saruhan Sancak Beyliğine Şehzade Selim getirilirken; Şehzade Mustafa ise Konya Sancak beyliğine atandı.
Şehzade Mustafa'nın veliaht olduğuna dair en önemli veri Bernardo Navagero adlı İtalyan elçinin hakkında verdiği bilgilerdir.
"Şehzade Mustafa, sultanın ilk oğlu. Annesi de Çerkez olan kadın. Şu anda Amasya'da ikamet ediyor. İranlıların sınırında, İstanbul'dan 26 gün uzaklıktaki mesafede. Yıllık geliri 80 bin dukaya varıyor, ve bu da diğer şehzadelere nazaran iki-üç katı miktarda. Herkes onu çok seviyor ve herkes babasının yerine tahta çıkmasını istiyor. Yeniçerinin de onun hükümdar olmasını istedikleri epey açık. Sultanın bütün kullarının arzusu da bu, çünkü ilk oğlu olmasından ziyade, çok cömert, akıllı ve dürüst bir şehzade. Ayrıca bir kahraman gibi İranla olan sınırları koruyor. Ancak br konu var ki bu Türklerin canını çok sıkmakta. Türkler bu taht meselesinin felaketlerin başı olacağı konusunda tedirgin ve üzgün. Bu konu ile ilgili olarak Sultan Süleyman'ın taht için kimi tercih ettiğini anlamak çok kolay değildir. Ne var ki sultan yapılan görüşmemizde iki kere kendi ağzıyla Mustafa'nın tahta çıkacağını söyledi. Anlaşılan, Sultan Süleyman'dan sonra da Avrupa'yı karanlık günler bekliyor."

Diğer bir veri ise Guillaume Postel'in Osmanlı gelenek-göreneklerini ve Osmanlı'nın siyasi durumunu anlattığı kitapta bulunmaktadır. 1536'da, Fransız kralı I. François, Sultan Süleyman'la bir sözleşme imzaladı ve ardından resmi tercümanı ve tarihçisi Guillaume Postel'i yardımcı olarak Fransız elçisi olan Jean de La Forêt'in yanına, İstanbul'a gönderdi. Fransız tarihçi Guillaume Postel,"De la République des Turcs"(Türklerin Cumhuriyeti) adlı kitabında Şehzade Mustafa’nın iktidarı devralabilecek yaşa ve olgunluğa ulaştığını, tedbirli, ve son derece iyi eğitimli bir şehzade olduğunu yazmaktadır.
Taht yarışında Şehzade Mustafa’yı bertaraf edebilmek için Sadrazam Damat Rüstem Paşa tarafından sahte mektuplar ürettiği düşünülür. Bu mektuplar, Şehzade Mustafa’nın babası hayatta iken onun tahtına göz diktiğini ve isyan hareketlerine destekte bulunduğunu gösterir niteliktedir. Başlangıçta iddialara inanmayan Kanuni,güvendiği din alimlerinden tavsiye istedi. Güvenilen bir kölenin efendisinin parasını irtikap ettiğine ve ona karşı bir tuzak kurduğuna ilişkin hayali bir hikayeyle buna karşı ne yapılması gerektiğini sordu. Aslında bu, Mustafa’nın isyan hareketlerine başvurduğuna ve babasının tahtına göz diktiğine dair endişelerinin çok uzağındadır. O dönemin alimlerinden olan Mehmet Ebusuud Efendi Süleyman’a şu cevabı vermiştir; “bu durumda köleye ölünceye kadar işkence yapılması uygundur.” Bu ifade, şeraite göre kendisine bir cinayet izninin verilmesi demektir, ancak bir fetva niteliği taşımamaktadır. Çünkü Şehzade Mustafa'nın yaşadıkları Süleyman'ın danıştığı hikayeden çok farklıdır.
Sultan Süleyman, Nahçiven Seferi’ne çıktığında Konya Ereğlisi tarafında (bugünkü Akhüyük Köyü) konakladığı sırada el öpmeye gelen Şehzade Mustafa’yı orada boğdurdu. Şehzade’nin saray hademelerinden Zal Mahmut Ağa’nın arkadan saldırması sonucu hayatını kaybettiği düşünülür. Cesedi çadırın önüne asılmış, cenazesi daha sonra Bursa’ya gönderilerek II. Murat türbesi yakınına defnedilmiştir. Şehzade Mustafa’nın türbesi, 1555 yılında kardeşi Şehzade Selim tarafından yaptırılmıştır.
Ölümünden sonra

Şehzade Mustafa’nın ölümü askerler ve halk arasında büyük tepki yarattı. Yeniçeriler, olaydan sorumlu gördükleri Rüstem Paşa’nın çadırına saldırdılar ancak onu bulamadılar. Matem göstergesi olarak öğlen yemeği yemediler ve Rüstem Paşa’nın azlini istediler. Kanuni artan baskı karşısında aynı gün Rüstem Paşa’yı görevden alıp yerine Kara Ahmet Paşa’yı atamak zorunda kaldı.
Şehzade Mustafa’nın ölümü üzerine Fünûnî, Rahmî, Edirneli Nazmî, Muînî, Mustafa, Müdâmî, Sâmî, Kara Fazlî, Nisâyî , Şeyh Ahmed Efendi, Selîmî, Kâdirî gibi şairler mersiyeler yazdılar. Hakkında yazılmış en tanınmış mersiye, Taşlıcalı Yahya Bey tarafından yazılmış olandır.Şehzade Mustafa, sultan olmadan kendisi hakkında en fazla mersiyeler yazılmış tek şehzade olmuştur
Meded meded bu cihanın yıkıldı bir yanı
Ecel celalileri aldı Mustafa Han'ı
Dolundu mihr-i cemali bozuldu erkanı
Vebale koydular al ile Al-i Osman'ı

Şehzade Mustafa’nın idamından sonra yedi yaşındaki oğlu Şehzade Mehmet de ileride dedesine karşı açacağı olası bir intikam savaşını önlemek için öldürülmüş ve babasının Bursa’daki kabrine gömülmüştür.
Ağabeyinin idamından sonra cesedinin çadır önünde asılmasına tanık olan Şehzade Cihangir, bu olayın duygusal sarsıntısı ile hastalanmış ve babası ile birlikte gittiği Halep’te 27 Kasım 1553’te hayatını kaybetmiştir.
Ölümü ve ölümünden sonra yaşananalar Orhan Asena’nın Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe adlı oyununda konu edilir.
Amasya'daki Şehzadeler Müzesi'nde Şehzade Mustafa’nın bir balmumu heykeli vardır.
Ailesi

Şehzade Mustafa'nın ilk eşi Ayşe Sultan, ikinci eşi Rümeysa Sultan'dır. İlk eşi hakkında fazla bilgi yoktur, ancak Rümeysa Sultan hakkında detaylı bilgiler mevcuttur. Rümeysa Sultan'ın asıl adı Nadia Frankos'tur. Rümeysa Sultan'ın babasının Boşnak olduğu, annesinin de Cabarrania adlı Fransız bir ressam olduğu bilinmektedir. Şehzade Mustafa'nın ikisi kız, ikisi erkek olmak üzere dört çocuğu olmuştur:
  • Mihrişah Sultan: 1544 senesinde doğmuştur. Ölüm tarihi bilinmemektedir.
  • Şehzade Mehmet: 1547 yılında doğmuştur. Annesi Rümeysa Sultan'dır. Babası Şehzade Mustafa'nın ölümü sonrası ilerde intikam savaşına girmemesi için dedesi Sultan Süleyman tarafından boğdurulmuştur.
  • Hande Sultan: 1549 yılında doğmuştur. Ölüm tarihi bilinmemektedir.
  • Şehzade Orhan: 1552 yılında doğmuştur. Aynı yıl içerisinde çiçek hastalığından ölmüştür.
Özellikleri

Şehzade Mustafa, şairdir (Mahlası Muhlisi, Ahdi Tezkire), hattattır (Elyazısı: Viyana, Şark yazmaları, No:998 de nesih ile yazılmış Süleyman-name) Manisa Bozdağ da, cami, saray, türbe, çeşmeler yaptırdı. Irakeyn ve Korfu seferinde (1534, 1536, 1537) ve Boğdan seferinde Anadolu muhafızı, 9. seferde (1541) İstanbul muhafızı oldu..
Hocaları: Pargalı İbrahim-(Damat İbrahim Paşa),Celalzade Salih Çelebi, Manisalı Senai Mehmed Çelebi, Hayreddin Hızır Efendi, Şems Efendi, şair Lali çelebi, Karaçelebizade Hicri Mehmed Muhyiddin efendi, İstanbul kadısı, şair Muhyiddin Mehmed Hüseyni efendi, Kanuni Sultan Süleyman'ın süt kardeşi Şeyh Yahya Efendi (Padişaha Mustafa konusunda yaptığı hareketin yanlış olduğunu bildirerek, Gülbahar Hatun’u tekrar saraya alması’’ için padişaha şefkat ve merhamet isteğinde bulunan bir mektup yazmıştı.Bu hareketi Kanuni tarafından cüret ve saygısızlık telakki edilen Yahya Efendi 962/1554-55 yılında evvela müderrislikten azledilmiş.), Şeyh Mustafa Sururi Efendi (Sultan Mustafa adına Bahrü'l- Maarif ve Zahiretü'l Müluk u yazdı. Sultan Mustafa'nın katli üzerine Kanuni ile alakasını kesip bir daha görüşmedi...)
Popüler kültürde

2003 yapımı Hürrem Sultan Dizi'sinde Ercü Turan tarafından canlandırıldı. 2011 yılından itibaren yayınlanan Muhteşem Yüzyıl adlı Türk dizisinde ise Şehzade Mustafa'yı Mehmet Günsür canlandırmaktadır.

kaynak:wipikedi
 
Back
Yukarı