Türk Edebiyatının Ana Dönemleri Nelerdir

melek

Demirbaşlardan
Katılım
11 Nisan 2008
Mesajlar
2.610
Tepki puanı
255
Puanları
133
Tuttuğu Takım
GALATASARAY
Türk Edebiyatının Ana Dönemleri


Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türk diliyle üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir. Türklerin İslamiyeti kabullerine kadar farklı Türk dil ve alfabeleri kullanılırken, İslamiyetin etkisiyle Farsça ve Arapça kullanılmaya başlanmış, Osmanlı döneminde Türkçenin Arap alfabesiyle yazıldığı Osmanlıca eserler verilmiştir.

Özellikle saray çevresinde, Fars edebiyatının etkisiyle üretilen bir edebiyat anlayışı ağır basmıştır.

TÜRK EDEBİYATINDA ANA DÖNEMLER


1. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI

a) Sözlü Edebiyat Dönemi
b) Yazılı Edebiyat Dönemi

2. İSLAMİYETİN ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI

a) Divan Edebiyatı (Klasik Türk Edebiyatı)
b) Halk Edebiyatı

3. BATI EDEBİYATI ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI

a) Tanzimat Edebiyatı
b) Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedide)
c) Fecr-i Âti Edebiyatı
d) Milli Edebiyat
e) Milli Mücadele Dönemi Edebiyatı
f) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (1923-1940)
g) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Son dönem edebiyatı

Türk dünyasının geçirmiş olduğu uygarlık aşamalarına göre Türk edebiyatını üç ana döneme ayırıyoruz:

1. Destan Dönemi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

Türkler, İslam dinini kabul etmeden önce Şamanizm'e inanıyorlardı. Şaman, kam, baksı, oyun ya da ozan adı verilen din adamları aynı zamanda büyücülük, müzisyenlik, şairlik, hekimlik gibi niteliklere de sahiptiler. Sığır, şölen ve yuğ adı verilen dinî törenlerde kopuz eşliğinde şiirler söylüyorlardı. Ancak Türklerin bu dönemde meydana getirdikleri edebiyat eserleri sözlü olduğu için tamamı günümüze kadar ulaşmamıştır.

2. İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı

Türkler IX ve X. yüzyıllarda İslamiyet'i kabul etmeye başlamışlardır. Resmî olarak İslamiyet'i kabul eden ilk Türk devleti ise Karahanlılar'dır. İslamiyet'in etkisiyle meydana getirilen ilk Türkçe eserler de Karahanlılar döneminde yazılmıştır.

İslamiyet'in kabulünden sonraki Türk edebiyatı, XIX. yüzyıla kadar devam etmiş ve bu alanda en güzel örneklerini vermiştir. XIII. yüzyıldan XIX. yüzyıla kadar süren bu dönem edebiyatımızın gelişim sürecini şu başlıklarda inceliyoruz:

I. Divan Edebiyatı Klasik Türk Edebiyatı

II. Halk Edebiyatı

a) Anonim Halk Edebiyatı
b) Dinî - Tasavvufi Halk Edebiyatı
c) Âşık Tarzı Halk Edebiyatı

3. Batı Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı (Modern Dönem)

Klasik edebiyat XIX. yüzyılın ortalarına kadar devam etmiştir. Fakat bu arada Fransız İhtilali'nden sonra Avrupa'da ortaya çıkan milliyetçilik, hürriyet gibi fikirler Osmanlı devleti içinde yaşayan azınlıkları da etkilemiş ve Türk olmayan unsurlar yavaş yavaş Osmanlılardan ayrılmışlardır.

Yaşanan bu sosyal ve siyasi olaylar edebiyatımız üzerinde de etkili olmuş, Avrupa'ya giden edebiyatçılarımız gördükleri yeni edebî tür ve akımların etkisiyle eserler vermiş, böylece edebiyatımız daha toplumcu bir kimlik kazanmıştır.
 
Back
Yukarı